Art. 137. 1. Organizacji posiadającej osobowość prawną, która sama nie używa znaku towarowego, może być udzielone prawo ochronne na znak przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad ustalonych w regulaminie znaku przyjętym przez uprawnioną organizację i podlegających w tym zakresie jej kontroli (wspólny znak towarowy gwarancyjny).
2. Uprawniony z prawa ochronnego na wspólny znak towarowy gwarancyjny nie może odmówić, bez ważnych powodów, prawa używania znaku przedsiębiorcom, którzy spełniają kryteria określone w regulaminie, o którym mowa w ust. 1.
Komentowany przepis zaczął obowiązywać 16 marca 2019 r. Uchyliła go ustawa z 20 lutego 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2019 r., poz. 501). Z tym dniem jego rolę niejako przejął art. 1362 pwp, wprowadzający do naszego porządku prawnego znak towarowy gwarancyjny. Uzyskanie ochrony wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego stało się niemożliwe. Nawet postępowania w sprawie udzielenia praw ochronnych na taki oznaczenie, wszczęte i niezakończone przed 16 marca 2019 r., stały się postępowaniami w sprawie udzielenia praw ochronnych na znaki towarowe gwarancyjne.
Od wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego trzeba odróżnić wspólny znak towarowy. Nazewnictwo dobrano tu zdecydowanie niefortunnie, bo podobieństwo obu określeń jest mylące, a pojęcia te oznaczają co innego (tzn. wspólny znak towarowy gwarancyjny bynajmniej nie jest odmianą wspólnego znaku towarowego). Wspólny znak towarowy - nazwijmy go tu sobie zwykłym - to taki, którego używa pewna organizacja oraz zrzeszone w niej podmioty (więcej na jego temat w komentarzu do art. 136 Pwp). Natomiast ze wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego organizacja zrzeszająca używające go podmioty sama nie korzysta. Jej rolą jest jedynie czuwać nad przestrzeganiem regulaminu.
Co do pojęcia "organizacji posiadającej osobowość prawną", zasady wykładni tekstów prawnych sugerowałyby, iż nie jest to kolejny przypadek legislacyjnego bełkotu i nie wolno przyjąć, że chodzi tu po prostu o wszystkie osoby prawne. O rejestrację wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego mogłyby więc ubiegać się jedynie osoby prawne będące organizacjami (a te nie będące organizacjami - nie). Problem polega na tym, że o ile teoretycznie do sformułowania jest lista osób prawnych (por. w tym zakresie mój komentarz do ustawy o fundacjach), o tyle uniwersalnej definicji organizacji w polskim prawie brak. Wydaje się więc, że omawiane sformułowanie należy interpretować liberalnie i rozciągać je na takie osoby prawne jak spółki kapitałowe, fundacje, spółdzielnie czy stowarzyszenia.
Podobnie jak przy art. 136 Pwp, tak i tu wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego nie uda się zarejestrować tzw. ułomnej osobie prawnej. Paradoksalnie podmiot ten pozbawiony jest osobowości prawnej.
Zabieg legislacyjny wykorzystany w komentowanym przepisie to znakomity przykład sformułowania przed ustawodawcę tzw. definicji legalnej.
Procedura uzyskiwania ochrony wspólnego znaku towarowego przebiega według tych samych mniej więcej reguł, co każdego innego oznaczenia zgłaszanego do ochrony w Urzędzie Patentowym.
PRZYKŁADY: Na świecie jednym z bardziej znanych przykładów znaku towarowego, którego używać mogą jedynie spełniający wymogi stawiane przez podmiot doń uprawniony, jest słynny Woolmark. W Polsce wspomnijmy np. o znaku Polska Cegła zastrzeżonym na rzecz Krajowego Zrzeszenia Producentów Materiałów Budowlanych z Zaklikowa czy zgłoszonym niedawno oznaczeniu Polskie Centrum Badań i Certyfikacji BIO czy zgłoszonemu przez Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy oznaczeniu Rasa Rodzima. Niewykluczone, że nową tendencją okaże się zastrzeganie takich oznaczeń przez jednostki samorządu terytorialnego (tu za przykład niech posłuży oznaczenie Made In Toruń) W ogóle wspólnych znaków towarowych gwarancyjnych nie ma znowu tak wiele, spośród setek zgłoszeń wpływających rokrocznie do Urzędu Patentowego te dotyczące ich właśnie można na ogół policzyć na palcach jednej ręki. Jeśli ktoś z Państwa dysponuje informacją o innych tego typu oznaczeń i chciałby ją tu umieścić, proszę o kontakt.
Wspomniana nowelizacja z 16 marca 2019 r. nie oznacza, że wspólne znaki towarowe gwarancyjne z dnia na dzień zniknęły. Ustawodawca przewidział tu następujące rozwiązanie: Po pierwsze, w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia nowelizacji w życie uprawniony mógł złożyć wniosek o przekształcenie prawa ochronnego na wspólny znak towarowy gwarancyjny w prawo ochronne na znak towarowy gwarancyjny. Po drugie, w przypadku niewystąpienia o takie przekształcenie do prawa ochronnego na wspólny znak towarowy gwarancyjny stosuje się przepisy dotychczasowe. Prawo takie pozostaje zatem w mocy - i o ile tylko będzie we właściwym czasie i trybie przedłużane - może trwać do końca świata.
KOSZTY, OPŁATY: Zgłoszenie wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego było dwa razy droższe niż zwykłego znaku towarowego :) Ciut więcej o kosztach tutaj. [komentarz zmodyfikowano 5 lipca 2020 r.]