Komentarz do art. 155 Kodeksu karnego (nieumyślne spowodowanie śmierci)
Art. 155. Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
KARA: Zagrożenie ustawowe w przedziale od 3 miesięcy do 5 lat pod względem kary zrównuje nieumyślne spowodowanie śmierci czyn z kradzieżą z art. 278 K.k., paserstwem z art. 291 K.k., zniszczeniem cudzej rzeczy z art. 288 K.k., oszustwem kredytowym z art. 297 K.k., podrabianiem dokumentów z art. 270 K.k. i in. Za wszystkie te przestępstwa przewidziano bowiem taką samą karę. Choć w komentowanym przepisie mowa jedynie o pozbawieniu wolności, warto pamiętać, że oskarżony może walczyć przed sądem o wymierzenie mu zamiast niej kary ograniczenia wolności albo grzywny.
Do nieumyślnego spowodowania śmierci dochodzi w rozmaitych okolicznościach, ustawodawca nawet nie próbuje wyliczać przykładów takich zachowań. Lekarzy i pacjentów może zainteresować to, iż art. 155 K.k. to jeden z przepisów, na podstawie których ściga się za błędy medyczne. Warto też zajrzeć m.in. do komentarzy poświęconych artykułom o narażeniu człowieka na niebezpieczeństwo (art. 160 Kodeksu karnego), ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 Kodeksu karnego) czy rozstroju zdrowia (art. 157 Kodeksu karnego).
Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności (tzw. "zawiasy") nie jest wykluczone i zależy m.in. od tego, jak wysoką karę wymierzy sąd.
PRZEDAWNIENIE: Co do zasady karalność (czyli ryzyko odpowiedzialności karnej) przestępstwa opisanego w komentowanym przepisie ustaje po upływie 10 lat od jego popełnienia. Ale uwaga: jeżeli w okresie tym wszczęto postępowanie karne, karalność ustanie dopiero z upływem 10 lat od zakończenia tego okresu.
Od wyroku sądu pierwszej instancji można wnieść apelację. Sąd właściwy do jej rozpoznania łatwo znaleźć w wyszukiwarce. Warto też pamiętać o istnieniu takiego instrumentu prawnego, jak skarga kasacyjna.
Do dyskusji jest warunkowe umorzenie postępowania karnego. Sąd może to bowiem uczynić, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Zachodzi więc konieczność oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu. Tymczasem pojęcie to nie zostało w polskim prawie karnym zdefiniowane. Wiadomo tylko, że nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma, a także że przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Obrońcy mają tu więc pole do popisu.
Zatarcie skazania za przestępstwo z art. 155 Kk następuje co do zasady z upływem 10 lat (kara pozbawienia wolności), 3 lat (kara ograniczenia wolności) albo z upływem roku (kara grzywny) od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Z istotnym wyjątkiem: otóż na wniosek skazanego na karę pozbawienia wolności sąd władny jest niekiedy zarządzić wcześniejsze zatarcie skazania.
DOBROWOLNE PODDANIE SIĘ KARZE: Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego. O ile więc nie jest np. tak, że satysfakcjonuje nas tylko uniewinnienie, to chyba warto próbować. Jeśli bowiem dowody są mocne, uwzględnienie wniosku przez sąd naprawdę pozwoli zaoszczędzić nerwów. [komentarz dodano 18 marca 2017 r.]