Komentarz do art. 343 Kc (obrona posiadania)
Art. 343. § 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
Obrona konieczna nie doczekała się definicji legalnej. O tym, co dzieje się w razie przekroczenia granic obrony koniecznej stanowi art. 25 Kodeksu karnego. Oba przepisy ładnie się w tym zakresie uzupełniają.
Dzierżyciel to ktoś, kto w największym uproszczeniu co prawda rzeczą faktycznie włada, ale nie w celu zatrzymania jej dla siebie z jakiegoś powodu. Przewoźnik w odniesieniu do przewożonych towarów. Pracownik w odniesieniu do powierzonych mu narzędzi. Syndyk w odniesieniu do majątku przedsiębiorstwa, nad którym objął pieczę. Itd., itd.
"Stosuje się odpowiednio", czyli w zależności od kontekstu stosuje się wprost, z wynikającymi z okoliczności zmianami albo nie stosuje się w ogóle. Tu oznacza to tyle, że dzierżyciel może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć próbę samowolnego pozbawienia go faktycznego władztwa nad rzeczą, względnie przywrócić takie władztwo na zasadach określonych w par. 2 art. 343 Kc.
Po upływie okresów przewidzianych w komentowanym art. 343 Kc ("niezwłocznie", "natychmiast") posiadaczowi pozostaje dochodzenie swych praw przed sądem. Należy więc wnieść pozew. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja.
Powództwo o posiadanie nieruchomości wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca położenia nieruchomości (zob. wyszukiwarka sądów).
Komentarz dodano 30 października 2020 r.