Rękojmia za wady

[zastrzeżenie]

Co to jest rękojmia za wady? Przy sprzedaży to określona w Kodeksie cywilnym odpowiedzialność sprzedawcy za fizyczne lub prawne wady sprzedanej rzeczy. Nie ma przy tym znaczenia, czy chodzi o budynek albo lokal mieszkalny, samochód, laptop, buty czy telefon komórkowy. Podobnie jak obojętnym pozostaje - rzecz używana czy nowy towar. Przepisem o podstawowym znaczeniu jest tu art. 556 Kodeksu cywilnego i następne. To w nich znaleźć da się odpowiedź, kiedy dopuszczalne jest odstąpienie od umowy, zwrot pieniędzy itp. Usprawiedliwiając zaś niejaki natłok słowa "sprzedaż" w pierwszym zdaniu dodam może, iż rękojmia za wady wchodzi w grę nie tylko przy sprzedaży. Należy o niej pamiętać przy komisie, przy najmie, przy umowie o dzieło, przy użyczeniu, przy umowie o roboty budowlane i in. Nie ma jej natomiast chociażby przy darowiźnie czy pożyczce.

LICYTACJA "ZWYKŁA": Co do zasady dla rękojmi nie ma znaczenia, czy do sprzedaży doszło w wariancie face to face, czy z wykorzystaniem technik pozwalających zawierać umowy na odległość (np. licytacja na Allegro). Sprzedawca odpowiada i tak, i tak.

LICYTACJA KOMORNICZA: Szczególne zasady obowiązują w przypadku nabywania ruchomości w ramach tzw. egzekucji. Z przepisów wynika, że nabywca staje się właścicielem takiej rzeczy bez żadnych obciążeń, tuż potem jednak napisano, iż nabywcy nie przysługują roszczenia z tytułu rękojmi za wady rzeczy. Czyli coś za coś: Z jednej strony zaleta, bo po licytacji komorniczej nie musimy martwić się, że za jakiś czas ktoś zacznie dobijać się od nas oddania jej np. jako zastawionej. Z drugiej jednak - ujmując to językiem młodzieżowym - ryzyk fizyk. Kto kupił nie obejrzawszy dokładnie (albo i obejrzawszy, ale bez szansy sukcesu z uwagi na ukryty charakter wady), nie powinien się potem skarżyć na mankamenty nabytku. Komornik nic tu nie poradzi - takie są przepisy i już.

GWARACJA: Nie jest to bynajmniej synonim rękojmi (zresztą o synonim ten w ogóle trudno, od biedy - tak do krzyżówki - można posłużyć się słowem "odpowiedzialność", czasem "poręczenie", choć w sensie prawnym nie są one poprawne). Definicja gwarancji nie znalazła się w ustawie (por. definicja legalna). Ja określiłbym ją jako odpowiedzialność sprzedawcy za kłopoty ze sprzedaną rzeczą, którą przyjął on na siebie dobrowolnie - o treści określonej w oświadczeniu gwarancyjnym. Co lepsze: gwarancja czy rękojmia? Trudno powiedzieć, nie znając okoliczności konkretnego przypadku - zwłaszcza, że jedno nie wyklucza drugiego. Co to znaczy? Otóż nabywca może - co do zasady - korzystać zarówno z uprawnień wynikających z rękojmi, jak i z gwarancji. Zainteresowanych odsyłam tu do komentarza do art. 579 Kodeksu cywilnego.

RĘKOJMIA W ROBOTACH BUDOWLANYCH: Budownictwo podlega przepisom o rękojmi, choć wspomniany już art. 556 K.c. stosuje się tu pośrednio. Efekt jest jednak taki, że dajmy na to rękojmia dewelopera kształtuje się mniej więcej tak samo, jak przy sprzedaży. Regulacją prawną dotyczącą rękojmi w budownictwie jest art. 656 Kodeksu cywilnego. Proponuję kliknąć link, aby przepis po przepisie dojść do tych samych - mam nadzieję - wniosków, co ja.

TERMIN: Ile trwa rękojmia, ile czasu mam na skorzystanie z niej - słychać niekiedy pytanie. Zasada jest następująca: Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona (przy czym ustalony przez strony okres nie może być krótszy niż rok od dnia wydania rzeczy kupującemu). Co do terminów por. koniecznie art. 568 Kodeksu cywilnego.

PRZEDSIĘBIORCY: Rękojmia obejmuje nie tylko relacje na linii przedsiębiorca - konsument, ale i transakcje, gdzie obie strony prowadzą działalność gospodarczą (czyli stosunki firm, jak to się dziś często określa, albo posługując się modną terminologią angielską - B2B).

Pytania?

ostatnia aktualizacja: 11 lutego 2017 r.