Zastrzeżenia do protokołu kontroli

Poniżej kilka mniej lub bardziej praktycznych uwag o zastrzeżeniach do protokołu kontroli. Dokument to dość ważny, a dla kontrolowanego wręcz arcyistotny. Jest tak dlatego, że kto zastrzeżeń nie składa, de facto ustalenia kontrolerów akceptuje. Przez to późniejsza walka o podważenie tego, co ci ustalili, staje się dużo trudniejsza.

Nie podam tu zawsze skutecznej recepty na zastrzeżenia, bo to absolutnie niemożliwe i szkoda czasu na śmiganie po internecie w jej poszukiwaniu. Zdołacie Państwo skopiować formę, ale wypełnienie jej treścią będzie o wiele trudniejsze. Tymczasem to ta druga jest najważniejsza. Jeśli udało mi się przekonać, zachęcam do kontaktu, jeśli nie - proszę czytać dalej, może zmienicie zdanie. Na samym końcu tego tekstu napiszę, co będzie mi potrzebne.

Zatem kilka słów o formie. Ułatwieniem jest to, że o tym, jak zastrzeżenia powinny wyglądać, przepisy traktują dość liberalnie, żeby nie powiedzieć - nie traktują w ogóle. Ogólnie rzecz ujmując, zastrzeżenia mają postać pisma, jakich wiele składamy w życiu do rozmaitych urzędów. W nagłówku tego dokumentu warto więc napisać, do kogo są kierowane i od kogo pochodzą. Zarzuty wnosimy do organu kontroli, a nie nadrzędnego. Jeśli więc kontrolę podatkową przeprowadzili pracownicy urzędu skarbowego w X, to zastrzeżenia kierujemy do naczelnika urzędu skarbowego w X, a nie do dyrektora izby skarbowej, któremu ów naczelnik podlega. Kontrolowany na ogół wie, o którą instytucję chodzi, ale skoro o aparacie fiskalnym mowa, na wszelki wypadek polecam zerknięcie do wyszukiwarki urzędów skarbowych. Podajmy też sygnaturę postępowania (zapewne znajduje się w protokole). Natomiast adresu urzędu w samych zastrzeżeniach podawać nie trzeba - niczemu to nie służy, bo adres ten nieodzowny jest na kopercie, ale niekoniecznie na wkładanych do niej papierach. Podobnie data i miejsce sporządzenia. Faktem jest, że na wniesienie zastrzeżeń ustawa daje 14 dni, stąd ważne są okoliczności pozwalające początek i koniec owego terminu określić. Decyduje jednak nie data podpisania dokumentu, lecz przekazania go właściwemu urzędowi, względnie nadania na poczcie. Nie zmienia to faktu, iż w praktyce i daty, i adresy często się wpisuje. Taka tradycja. Po tych wstępnych kwestiach zostaje jeszcze zatytułowanie pisma ("Zastrzeżenia do protokołu kontroli" w zupełności wystarczy) i przechodzimy do meritum.

Zarzuty można wyliczyć w punktach, można zebrać je wszystkie w jeden akapit albo jeszcze inaczej pogrupować. Osobiście preferuję ten pierwszy wariant, uważam go za najbardziej przejrzysty. Zwłaszcza, że w zastrzeżeniach niekonieczne, ale wielce wskazane jest przytoczenie podstawy prawnej. Innymi słowy, dobrze jest wskazać, które konkretnie przepisy zostały przez kontrolerów naruszone.

Kolejne zagadnienie to wnioski dowodowe, Ordynacja podatkowa wprost o nich wspomina. Jeśli uważamy, że kontrolerzy nie uwzględnili jakichś dokumentów, nie przesłuchali kogoś itp. - a powinni, to ostatni dzwonek na domaganie się nadrobienie tych zaległości. Proszę pamiętać, że jeśli w przyszłości sądowi administracyjnemu przyjdzie pochylić się nad postępowaniem kontrolerów, będzie pracował głównie albo wyłącznie na materiale zebranym w toku kontroli. Przeprowadzanie dodatkowych dowodów w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest bardzo ograniczone, dopuszczalne wyjątkowo.

Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego zastrzeżeń nie uwzględni, a kontrolowany zdecydowany jest walczyć o swoje, sprawa najpewniej skończy się w sądzie administracyjnym. Ostatnią deską ratunku bywa wówczas skarga kasacyjna.

Wracając do wątku poszukiwania uniwersalnego wzoru zastrzeżeń do protokołu kontroli, stwierdzić należy, że treść tego dokumentu zawsze zależy od konkretnych okoliczności - branży, w której przedsiębiorca działa, stwierdzonych nieprawidłowości, formy protokołu itd. Dotyczy to kontroli celnej, skarbowej z uks tudzież podatkowej z us, wreszcie tej prowadzonej przez ZUS. Oszczędności będą zatem pozorne - co z tego, że wniesiecie Państwo dokumentu opatrzony nagłówkiem "zastrzeżenia do protokołu kontroli", skoro podniesione w nim argumenty będą słabe. Przygotowanie dobrych zastrzeżeń wymaga pewnej wierzy, a trzeba lojalnie uprzedzić, iż nawet wtedy wcale nie jest pewne, że urząd je ot tak uzna.

I wreszcie obiecane wskazówki co do nawiązania ze mną współpracy: Wystarczy mail, przy czym powinny znaleźć się w nim konkretne informacje. Po pierwsze, proszę o możliwie szczegółowy opis przebiegu kontroli. Daty, dokumenty, czynności itd. Po drugie, będzie mi potrzebny skan protokołu kontroli, a takze załączników do niego. Tak opis, jak i protokół najlepiej w formie plików pdf. Na tej podstawie ocenię koszt przygotowania zastrzeżeń i zaproponuję dalsze działania.

adwokat Paweł Wrześniewski